تاریخچه
این شهر در سال ۱۷۰۳ به دستور و با نظارت پتر کبیر ساخته شد و از آن زمان تا ۱۹۱۸ پایتخت روسیه بود. مدتی پتروگراد نام داشت. پس از واژگونی فرمانروایی تزارها به نام لنین، لنینگراد خوانده شد و با فروپاشی شوروی در این کشور به نام پیشینش بازخوانده شد.

این شهر به عنوان صحنه وقوع انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و پایگاه دفاع سرسختانه در برابر آلمان نازی در زمان جنگ جهانی دوم، از جایگاهی مهم و نقشی حیاتی در تاریخ روس‌ها برخوردار است و به مرکز فرهنگی روسیه نیز شهرت دارد.

این شهر که به مدت دو سده پایتخت روسیه بوده‌است، بین سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۴ میلادی پتروگراد نام داشته و در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی به مدت ۶۷ سال (از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۱) لنینگراد خوانده می‌شده‌است.
جغرافیا

سنت پترزبورگ در کناره‌های رود نِوا، در شرق خلیج فنلاند در دریای بالتیک قرار گرفته‌است.

تغییر نام
پتروگراد نامی بود که نیکلای دوم واپسین تزار روسیه در هنگامه جنگ جهانی یکم که در برابر آلمان می‌جنگید بر شهر سن پترزبورگ گذارده بود تا با داشتن پسوند ـبورگ همانند نامهای آلمانی نباشد. معنای پتروگراد شهر پتر است. پس از سرنگونی تزار نام این شهر لنینگراد گشت. گراد در زبان روسی کهن برابر گوراد درزبان روسی کنونی می‌باشد و همانطور که گفته شد به معنی شهر است.

در فرهنگ قاجار
در زبان فارسی در زمان قاجار بطور عامیانه سن پترزبورگ را «پِتِل پورت» می‌نامیدند و آن را در مثل به عنوان دورترین نقاط بکار می‌بردند در اصطلاحاتی مانند «از اینجا تا پتل پورت».